liùguólùnsūxúnběisòng六国论 苏洵（北宋） liùguópòmièfēibīngbúlìzhànbúshànbìzàilùqínlùqínérlìkuīpòmiè六国破灭，非兵不利，战不善，弊在赂秦。赂秦而力亏，破灭zhīdàoyěhuòyuēliùguóhùsàngshuàilùqínyē之道也。或曰：六国互丧，率赂秦耶？ yuēyěbúlùzhěyǐlùzhěsànggàishīqiángyuánbùnéngdúwángùyuēbìzàilùqín曰：不赂者以赂者丧。盖失强援，不能独完。故曰弊在赂秦也。 qínyǐgōngqǔzhīwàixiǎozéhuòyìdàzédéchéngjiàoqínzhīsuǒdéyǔzhànshèng秦以攻取之外，小则获邑，大则得城。较秦之所得，与战胜érdézhěqíshíbǎibèizhūhóuzhīsuǒwángyǔzhànbàiérwángzhěqíshíyìbǎibèi而得者，其实百倍；诸侯之所亡，与战败而亡者，其实亦百倍。zéqínzhīsuǒdàyùzhūhóuzhīsuǒdàhuàngùbúzàizhànyǐsījuéxiānzǔfùpùshuāng则秦之所大欲，诸侯之所大患，固不在战矣。思厥先祖父，暴霜lùzhǎnjīngjíyǐyǒuchǐcùnzhīdìzǐsūnshìzhībùshènxījǔyǐyǔrénrúqìcǎojiè露，斩荆棘，以有尺寸之地。子孙视之不甚惜，举以予人，如弃草芥。jīnrìgēwǔchéngmíngrìgēshíchéngránhòudéyīxīānqǐnqǐshìsìjìngérqínbīng今日割五城，明日割十城，然后得一夕安寝。起视四境，而秦兵yòuzhìyǐránzézhūhóuzhīdìyǒuxiànbàoqínzhīyùwúyānfèngzhīmífánqīnzhīyù又至矣。然则诸侯之地有限，暴秦之欲无厌，奉之弥繁，侵之愈jígùbùzhànérqiángruòshèngfùyǐpànyǐzhìyúdiānfùlǐgùyírángǔrényún急。故不战而强弱胜负已判矣。至于颠覆，理固宜然。古人云：yǐdìshìqínyóubàoxīnjiùhuǒxīnbújìnhuǒbúmiècǐyándézhīyǔyíngérbúzhùwǔguóyě“以地事秦，犹抱薪救火，薪不尽，火不灭。”此言得之。 qírénwèichánglùqínzhōngjìwǔguóqiānmièhézāi齐人未尝赂秦，终继五国迁灭，何哉？与嬴而不助五国也。wǔguójìsàngqíyìbùmiǎnyǐyànzhàozhījūnshǐyǒuyuǎnlüènéngshǒuqítǔyìbù五国既丧，齐亦不免矣。燕赵之君，始有远略，能守其土，义不lùqínshìgùyānsuīxiǎoguóérhòuwángsīyòngbīngzhīxiàoyězhìdānyǐjīngqīngwéi赂秦。是故燕虽小国而后亡，斯用兵之效也。至丹以荆卿为jìshǐsùhuòyānzhàochángwǔzhànyúqínèrbàiérsānshènghòuqínjīzhàozhězài计，始速祸焉。赵尝五战于秦，二败而三胜。后秦击赵者再，lǐmùliánquèzhījìmùyǐchánzhūhándānwéijùnxīqíyòngwǔérbùzhōngyěqiěyān李牧连却之。洎牧以谗诛，邯郸为郡，惜其用武而不终也。且燕zhàochùqíngémièdàijìnzhījìxiàngshǐsānguógèàiqídìkěwèizhìlìgūwēiqírénwùfùyúqínzhànbàiérwángcìkèbùxíngchéngbùdéyǐzé赵处秦革灭殆尽之际，可谓智力孤危，战败而亡，诚不得已。liángjiàngyóuzài向使三国各爱其地，齐人勿附于秦，刺客不行，良将犹在，则shèngfùzhīshùcúnwángzhīlǐtǎngyǔqínxiāngjiàohuòwèiyìliáng胜负之数，存亡之理，当与秦相较，或未易量。 wūhūyǐlùqínzhīdìfēngtiānxiàzhīmóuchényǐshìqínzhīxīnlǐtiānxiàzhīqícái呜呼！以赂秦之地封天下之谋臣，以事秦之心礼天下之奇才，bìnglìxīxiàngzéwúkǒngqínrénshízhībùdéxiàyànyě并力西向，则吾恐秦人食之不得下咽也。 bēifúyǒurúcǐzhīshìérwéiqínrénjīwēizhīsuǒjiérìxuēyuègēyǐqūyú悲夫！有如此之势，而为秦人积威之所劫，日削月割，以趋于wángwéiguózhěwúshǐwéijīwēizhīsuǒjiézāi亡。为国者无使为积威之所劫哉。 fúliùguóyǔqínjiēzhūhóuqíshìruòyúqínéryóuyǒukěyǐbùlùérshèngzhīzhī夫六国与秦皆诸侯，其势弱于秦，而犹有可以不赂而胜之之shìgǒuyǐtiānxiàzhīdàércóngliùguópòwángzhīgùshìshìyòuzàiliùguóxiàyǐ势。苟以天下之大，而从六国破亡之故事，是又在六国下矣。 本文来源：https://www.wddqw.com/doc/f76700d2ff4733687e21af45b307e87100f6f847.html